3.3. Genç elit sporcular için kariyer geliştirme fırsatı olarak spor yönetimi

Spor yönetimi, spor veya fiziksel aktivite ile ilgili birincil bir ürün veya hizmete sahip bir organizasyonun planlanması, organize edilmesi veya yönetilmesi ile ilgili becerilerin herhangi bir kombinasyonunu içeren yönetim olarak tanımlanmaktadır[1]. Finanstan pazarlamaya, operasyonlardan etkinlik yönetimine kadar birçok farklı alanı bünyesinde barındırır.

Genç elit sporcular, spor yönetimi eğitimi alarak spor yönetiminin farklı yönleri hakkında yeni bilgiler edinebilir, yönetme ve liderlik etme becerilerini geliştirebilir, spor paydaşları ve (uluslar arası) spor camiası ile nasıl yeni iş ilişkileri kurulacağını, problem çözme ve kriz yönetimi tekniklerini öğrenebilir ve tüm bunların yanı sıra spor endüstrisini şekillendiren farklı iş trendlerine maruz kalabilirler.

Spor yönetimini öğrenmek için çeşitli yollar şunlardır (a) lisans, yüksek lisans ve doktora programları sunan üniversiteler/yüksekokullar; (b) işletme ilkelerini spor odaklı derslerle birleştiren özel programlar sunan işletme okulları; (c) ilgili sertifikaları sağlayan spor yönetimi enstitüleri; (d) farklı üniversiteler ve sektör uzmanları tarafından kitlesel çevrimiçi açık kurslar sunan çevrimiçi platformlar (Coursera, edX, Udemy). Bu seçenekler, spor yönetimi eğitimine yönelik artan talebi karşılamaktadır.

Aşağıda, elit bir sporcunun girmeye karar vermesi halinde uğraşacağı spor yönetimi endüstrisinin on (10) ana bileşeninin kısa bir açıklaması yer almaktadır:

Spor Yönetişimi

Spor yönetişimi, spor organizasyonlarını, birliklerini ve yönetim organlarını denetlemek ve yönetmek için uygulamaya konulan sistem, yapılar ve süreçleri ifade eder. Spor endüstrisinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumlu karar almayı sağlayan bir çerçevedir. Etkili spor yönetişimi, sporun bütünlüğünü korumak, sporcuların haklarını korumak, etik standartları sürdürmek ve spor organizasyonlarının uzun vadeli sürdürülebilirliğini teşvik etmek için gereklidir.

Spor yönetişiminin kilit yönleri şunlardır:

1. Organizasyonel Yapı: Spor yönetişimi, kurullar, komiteler ve üst yönetim dahil olmak üzere spor organlarının organizasyon yapısını tanımlar. Etkin karar alma ve net yetki hatları sağlamak için rolleri, sorumlulukları ve raporlama hatlarını ana hatlarıyla belirler.
2. Yönetmelik ve Politikalar: Spor yönetişimi, sporcuların, antrenörlerin, yetkililerin ve sporla ilgili diğer paydaşların davranışlarını yönetmek için kurallar, düzenlemeler ve politikalar oluşturur. Buna dopingle mücadele politikaları, davranış kuralları, etik kılavuzlar ve yolsuzlukla mücadele tedbirleri dahildir.
3. Finansal Yönetim: Spor yönetişimi, bütçeleme, mali raporlama ve denetim dahil olmak üzere mali konuların denetlenmesini içerir. Şeffaf mali uygulamalar, kaynakların sorumlu bir şekilde yönetilmesini ve sporun gelişimini desteklemek için kullanılmasını sağlar.
4. Sporcu Temsili: Spor yönetişimi, sporcuların temsilini ve karar alma süreçlerine katılımını dikkate alır. Sporcu girdisi, spor faaliyetlerine doğrudan katılanların ihtiyaç ve endişelerini anlamak için hayati önem taşımaktadır.
5. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Spor yönetişimi karar alma süreçlerinde şeffaflığı teşvik eder ve paydaşların eylemlerinden sorumlu olmalarını sağlar. Bu, mali kayıtların açıklanması, toplantı tutanaklarının yayınlanması ve görevliler ve sporcular için adil ve şeffaf bir seçim sürecinin izlenmesini içerebilir.
6. Etik ve Dürüstlük: Spor yönetiminde etik ve dürüstlük çok önemlidir. Çıkar çatışmalarını önlemek, adil oyunu teşvik etmek ve yolsuzluk, doping ve diğer etik olmayan uygulamalara karşı koruma sağlamak için önlemler alınır.
7. Kapsayıcılık ve Çeşitlilik: Spor yönetişimi, cinsiyet, etnik köken veya geçmişe bakılmaksızın tüm demografik grupların katılımını ve temsilini teşvik ederek kapsayıcı ve çeşitli olmayı amaçlar.
8. Uyum ve Yasal Konular: Spor kuruluşları ulusal ve uluslararası yasaların yanı sıra ulusal ve uluslararası spor federasyonları tarafından belirlenen düzenlemelere uymalıdır. Uyum, spor kurumlarının yasal çerçevede faaliyet göstermesini ve uluslararası standartları karşılamasını sağlar.
9. Sporun Geliştirilmesi ve Teşvik Edilmesi: Spor yönetişimi, sporun büyümesine ve teşvik edilmesine, tabandan gelişimin desteklenmesine ve sporcuların mükemmelleşmesi için fırsatlar yaratılmasına odaklanır.

Etkili spor yönetişimi, spor kuruluşlarının güvenilirliğini ve itibarını korumak ve spor dünyasında kamu güvenini teşvik etmek için çok önemlidir. Spor endüstrisi, yüksek yönetişim standartlarını koruyarak sporcular, taraftarlar ve ilgili tüm paydaşlar için keyifli, adil ve güvenli deneyimler sunmaya devam edebilir.

Sporda Stratejik Planlama

Stratejik planlama, net hedefler belirleme, stratejiler formüle etme ve bu hedeflere etkili ve verimli bir şekilde ulaşmak için eylem planları oluşturma sürecini içerir. Kurumun genel yönüne ve karar alma sürecine rehberlik eden proaktif ve ileri görüşlü bir yaklaşımdır. Stratejik planlama, spor kuruluşlarının misyon ve değerlerine sadık kalarak sektördeki değişikliklere uyum sağlamalarına, fırsatlardan yararlanmalarına ve zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olur.

Stratejik planlamanın temel bileşenleri şunlardır:

1. Misyon ve Vizyon: Süreç, kuruluşun amacını ve varoluş nedenini özetleyen misyonunun tanımlanmasıyla başlar. Vizyon bildirimi, arzu edilen gelecek durumu ve kuruluşun uzun vadede neyi başarmayı hedeflediğini açıklar.
2. SWOT Analizi: Kuruluşun Güçlü Yönleri, Zayıf Yönleri, Fırsatları ve Tehditlerinin (GZFT) kapsamlı bir analizi yapılır. Bu değerlendirme, kuruluşun başarısını etkileyebilecek iç kabiliyetler ve dış faktörler hakkında değerli bilgiler sağlar.
3. Hedef Belirleme: Misyon ve SWOT analizine dayalı olarak Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, İlgili ve Zamana Bağlı (SMART) hedefler belirlenir. Bu hedefler kurumun misyonu ve vizyonu ile uyumludur ve stratejik planın temelini oluşturur.
4. Stratejik Girişimler ve Hedefler: Temel zorlukları ele almak ve fırsatlardan yararlanmak için stratejik girişimler belirlenir. Bu girişimlere, kuruluşun her bir girişimle neyi başarmayı amaçladığını tanımlayan spesifik hedefler eşlik eder.
5. Kaynak Tahsisi: Stratejik planlama, stratejik girişimlerin başarılı bir şekilde uygulanması için gereken mali, beşeri ve teknolojik kaynakların belirlenmesini içerir.
6. Uygulama Planı: Stratejik girişimlerin uygulanmasına yönelik adımları, zaman çizelgelerini, sorumlulukları ve performans göstergelerini ana hatlarıyla belirlemek için ayrıntılı bir plan geliştirilir. Bu plan, kuruluştaki herkesin hedeflere ulaşılmasındaki rollerini ve katkılarını anlamasını sağlar.
7. İzleme ve Değerlendirme: Stratejik planın sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi, ilerlemenin ölçülmesi, sapmaların belirlenmesi ve gerekirse ayarlamaların yapılması için gereklidir. Temel Performans Göstergeleri (KPI’lar) kuruluşun hedefleri karşısındaki performansını izlemek için kullanılır.
8. Risk Yönetimi: Stratejik planlama, uygulama sırasında ortaya çıkabilecek potansiyel risklerin ve zorlukların belirlenmesini ve bu riskleri azaltmak için acil durum planlarının geliştirilmesini içerir.
9. Paydaş Katılımı: Stratejik planlama süreci boyunca sporcular, antrenörler, personel, sponsorlar ve taraftarlar gibi paydaşların katılımını sağlamak, onların bakış açılarının ve geri bildirimlerinin dikkate alınmasını ve plana entegre edilmesini sağlar.

Stratejik planlama tek seferlik bir uygulama değil, değişen koşullara yanıt vermek için esneklik ve uyarlanabilirlik gerektiren devam eden bir süreçtir. Başarılı spor kuruluşları, sürekli gelişen spor endüstrisine duyarlı kalırken büyüme ve gelişmelerine rehberlik etmek için stratejik planlamayı dinamik bir araç olarak kullanır.

Sporcu temsilciliği

Spor menajeri veya sporcu temsilcisi olarak da bilinen bir spor yöneticisi, sporcular ve spor endüstrisindeki çeşitli paydaşlar arasında bir irtibat görevi görür. Bir spor menajerinin birincil rolü, sporcunun çıkarlarını en iyi şekilde savunmak ve kariyerlerinin ve iş ilişkilerinin çeşitli yönlerini ele almaktır.

Sporcu temsilciliğinde bir spor menajerinin temel sorumluluklarından bazıları şunlardır:

1. Sözleşme Görüşmeleri: Spor menajerleri, sporcu adına takımlar, kulüpler, sponsorlar ve diğer kuruluşlarla sözleşme görüşmeleri yapar. Maaşlar, ikramiyeler, teşvikler ve sözleşmeden doğan diğer menfaatler de dahil olmak üzere uygun koşulları güvence altına almayı amaçlamaktadırlar.
2. Kariyer Planlama: Spor yöneticileri, uzun vadeli kariyer planları geliştirmek için sporcularla birlikte çalışır. Bu, büyüme fırsatlarının belirlenmesini, takım seçimiyle ilgili kararlara rehberlik etmeyi ve sporcunun profesyonel gelişimi için strateji oluşturmayı içerir.
3. Finansal Yönetim: Spor yöneticileri, bütçeleme, vergi planlaması ve yatırım yönetimi de dahil olmak üzere bir sporcunun kariyerinin mali yönlerini denetler. Sporcunun finansal istikrarını ve güvenliğini sağlamak için mali danışmanlarla işbirliği yapabilirler.
4. Marka Yönetimi: Spor menajerleri, sporcuların kişisel markalarını oluşturmalarına ve yönetmelerine yardımcı olur. Sporcunun pazarlanabilirliğini artırmak için imajını, cirolarını ve sponsorluk fırsatlarını tanıtmak için stratejiler geliştirirler.
5. Pazarlama ve Sponsorluklar: Spor menajerleri sporcu için ciro anlaşmaları ve pazarlama ortaklıkları ararlar. Sponsorluk anlaşmalarını müzakere eder ve ciro fırsatlarının sporcunun markası ve değerleriyle uyumlu olmasını sağlarlar.
6. Yasal ve Sözleşmeye Uygunluk: Spor yöneticileri, sporcuların yasal gerekliliklere, spor yönetmeliklerine ve sözleşme yükümlülüklerine uymalarını sağlar. Sözleşmeleri gözden geçirmek ve yürütmek için hukuk uzmanlarıyla birlikte çalışabilirler.
7. Medya İlişkileri: Spor menajerleri, sporcu için medya etkileşimlerini ve halkla ilişkileri yürütür. Medya taleplerini yönetir, röportajlar düzenler ve sporcunun kamuoyundaki imajının oluşturulmasına yardımcı olurlar.
8. Sağlık ve Zindelik: Spor yöneticileri sporcunun sağlığına ve refahına öncelik verir. Sporcunun fiziksel durumunu en iyi hale getirmek için tıbbi bakım, rehabilitasyon ve spor performansı uzmanlarına erişimi koordine edebilirler.
9. Kriz Yönetimi: Tartışmalar veya krizler durumunda, spor menajerleri danışman olarak hareket eder ve sporcunun itibarını ve kariyerini koruyarak zorlu durumların üstesinden gelmesine yardımcı olur.
10. Transfer ve Takas Görüşmeleri: Takım sporu sporcuları için spor yöneticileri, sporcunun tercihlerini ve kariyer hedeflerini göz önünde bulundurarak takımlar arasında oyuncu transferleri ve takasları için pazarlık yapabilirler.
11. Ağ Oluşturma ve Sektör Bağlantıları: Spor yöneticileri, takım sahipleri, antrenörler ve lig yöneticileri de dahil olmak üzere spor endüstrisindeki kilit kişilerle ilişkiler kurar.
12. Uzun Vadeli Planlama: Spor menajerleri, sporcuların oyunculuk sonrası kariyerleri için plan yapmalarına yardımcı olur. Bu, antrenörlük, yayıncılık veya spor endüstrisindeki diğer rollerdeki fırsatları keşfetmeyi de içerir.

[1] https://www.gcu.edu/blog/business-management/all-about-sports-management-industry